Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu (năm 248) là một trong những sự kiện quan trọng trong lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.

1. Bối cảnh lịch sử

• Ách đô hộ của nhà Ngô: Sau khi nhà Đông Ngô (Trung Quốc) thiết lập sự thống trị tại Giao Châu, chính quyền đô hộ đã thực hiện nhiều chính sách áp bức, bóc lột nhân dân, gây ra sự bất mãn và căm phẫn trong quần chúng.
• Sự xuất hiện của Bà Triệu: Triệu Thị Trinh, thường được gọi là Bà Triệu, sinh năm 226 tại quận Cửu Chân (nay thuộc Thanh Hóa). Từ nhỏ, bà đã thể hiện lòng yêu nước và ý chí chống lại sự thống trị ngoại bang.

2. Diễn biến nổi bật:

• Khởi nghĩa bùng nổ (năm 248): Bà Triệu cùng anh trai là Triệu Quốc Đạt tập hợp lực lượng tại căn cứ núi Nưa (huyện Triệu Sơn, Thanh Hóa), chính thức phát động khởi nghĩa chống lại nhà Ngô.
• Mở rộng phạm vi hoạt động: Từ căn cứ, nghĩa quân tiến công và chiếm giữ nhiều thành ấp quan trọng của nhà Ngô tại quận Cửu Chân, sau đó lan rộng ra các khu vực khác trong Giao Châu.
• Đối đầu với quân Ngô: Trước sự phát triển mạnh mẽ của khởi nghĩa, nhà Ngô cử tướng Lục Dận dẫn đầu 8.000 quân sang đàn áp. Dù nghĩa quân chiến đấu anh dũng, nhưng do chênh lệch về lực lượng và trang bị, cuộc khởi nghĩa dần gặp khó khăn.
• Kết thúc khởi nghĩa: Sau nhiều trận chiến ác liệt, Bà Triệu cùng nghĩa quân rút về núi Tùng (Phú Điền, Hậu Lộc, Thanh Hóa). Tại đây, bà đã anh dũng hy sinh vào ngày 22 tháng 2 năm Mậu Thìn (năm 248).

3. Kết quả và ý nghĩa

• Khẳng định tinh thần yêu nước và ý chí quật cường: Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu thể hiện lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần đấu tranh kiên cường của nhân dân Việt Nam trước sự áp bức của ngoại bang.
• Biểu tượng về vai trò của phụ nữ trong lịch sử: Hình ảnh Bà Triệu cưỡi voi ra trận đã trở thành biểu tượng cho sự dũng cảm và đóng góp quan trọng của phụ nữ trong công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.

Tạo tiền đề cho các cuộc khởi nghĩa sau này: Dù không thành công, nhưng cuộc khởi nghĩa đã để lại bài học quý báu và khơi dậy tinh thần đấu tranh, góp phần tạo động lực cho các phong trào khởi nghĩa chống ngoại xâm trong những thế kỷ tiếp theo.